Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm đại tràng cần được lưu ý và khắc phục kịp thời để hạn chế biến chứng. Căn bệnh viêm đại tràng gây ra rất nhiều phiền toái và gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống người bệnh.
Dù ở bất cứ nguyên nhân nào thì viêm đại tràng cũng có thể dẫn đến những biến chứng vô cùng nguy hiểm và có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh về lâu dài. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm đại tràng vẫn có thể tự chấm dứt tình trạng. Nắm rõ những nguyên nhân viêm đại tràng dưới đây để có giải pháp khắc phục hiệu quả và an toàn nhất.
11 Nguyên nhân gây viêm đại tràng phổ biến nhất hiện nay
Theo Chuyên gia về Tiêu hóa ThS. BS Phạm Quang Phú, Khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Quân Y 103, hiện nay việc xác định nguyên nhân bệnh viêm đại tràng còn gặp phải rất nhiều bất cập. Tuy chưa có nghiên cứu nào cho thấy nguyên nhân gây viêm đại tràng cụ thể là gì nhưng nhìn chung, bệnh xuất hiện dựa trên một số yếu tố quen thuộc từ đời sống lẫn các tác động bên ngoài.
Một số yếu tố có ảnh hưởng tích cực đến hiện tượng viêm đại tràng đó chính là:
1- Chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học
Là nguyên nhân gây viêm đại tràng hàng đầu và cũng là tác nhân trực tiếp đối với các bệnh lý về đường tiêu hóa khác. Chế độ ăn uống “thừa cân, thiếu chất”, cung cấp năng lượng không đảm bảo mỗi ngày sẽ dễ dẫn đến hiện tượng loạn khuẩn, gây viêm và làm tổn thương ở thành ruột, sau đó lan dần đến bộ phận khác trong hệ tiêu hóa.
Các kiểu ăn uống không đúng giờ, thường xuyên sử dụng bia rượu, thành phần dinh dưỡng thiếu chất xơ, vitamin chính là biểu hiện của chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học và cần được cải thiện ngay. Bệnh viêm đại tràng do chế độ ăn uống thường bùng phát nhanh và kéo theo một số hệ lụy không mong muốn.
2- Nguyên nhân gây viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ
Máu trong cơ thể được ví như một loại dung dịch giúp bôi trơn và tăng cường hoạt động giữa các bộ phận. Đối với đại tràng, máu chính là nguồn năng lượng vô cùng thiết yếu cho việc điều tiết. Chính vì vậy, khi cơ thể cung cấp lượng máu không đủ vào đại tràng sẽ khiến cho động mạch ở đây bị xơ vữa, ruột bị xoắn lại và làm cho máu di chuyển vào ngày càng khó khăn hơn. Khi các động mạch này bị hẹp lại thì đại tràng bị mất nguồn dinh dưỡng thiết yếu và gây ra hiện tượng hệ miễn dịch trong thành đại tràng tự chống đối lẫn nhau, gây viêm.
Ngoài ra, đại tràng cũng có thể bị mất nguồn cung cấp máu vì một số lý do cơ học, tiêu biểu như là ruột tự xoắn lại, thoát vị bị giam giữ (một phần của đại tràng trồi lên thành bụng và bị kẹt) khiến cho máu kém lưu thông và không chảy vào đại tràng. Những đối tượng bị viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ hoặc giảm lưu lượng máu trong đại tràng thường có biểu hiện huyết áp giảm. Những trường hợp thiếu máu, thiếu nước thì hiện tượng này vẫn có thể xảy ra.
3- Viêm đại tràng do nhiễm khuẩn
Nguyên nhân bị viêm đại tràng do vi khuẩn, virus thường rất phổ biến do các loại tạp khuẩn này thường lẫn vào thức ăn và xâm nhập cơ thể bằng đường tiêu hóa. Chúng ẩn nấp trong các niêm mạc và phát triển khi gặp phải điều kiện thích hợp, làm tổn thương ban đầu trong lòng đại tràng.
Ở những người bị viêm đại tràng do nhiễm khuẩn E.coli, Shigella, Campylobacter, lị amip sẽ có những biểu hiện sau khi sử dụng thức ăn, nước uống nhiễm khuẩn đó là đau bụng, đi ngoài liên tục, làm cho cơ thể bị mất nước nhanh. Ngoài ra, loại ký sinh trùng giardia có trong nguồn nước ô nhiễm cũng có khả năng gây viêm đại tràng nếu không may sử dụng nguồn nước này trong thời gian dài.
4- Nhiễm khuẩn lao – Nguyên nhân gây viêm đại tràng thường gặp
Một trong số những nguyên nhân gây viêm đại tràng phổ biến nhất phải kể đến hiện tượng nhiễm khuẩn lao. Chúng ta có thể dễ dàng bị nhiễm khuẩn lao khi sử dụng chung bát đũa với bệnh nhân lao hoặc đã có tiền sử mắc bệnh lao trước đó. Bệnh nhân viêm đại tràng do vi khuẩn lao sẽ có biểu hiện tiêu chảy dài ngày, cơ thể mệt mỏi, mất nước quá lâu, phân có nhầy kèm theo tia máu, sức khỏe giảm sút nhanh, có triệu chứng sốt nhẹ vào chiều tối.
Khi có những biểu hiện như trên, tốt nhất nên thăm khám và điều trị bệnh tại cơ sở y tế uy tín. Càng về lâu dài, bệnh viêm đại tràng do nhiễm khuẩn lao có thể dẫn đến các biến chứng vô cùng nghiêm trọng.
5- Lạm dụng thuốc kháng sinh
Các chuyên gia đầu ngành khuyến cáo, lạm dụng thuốc kháng sinh không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn khiến cho hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Khi dung nạp quá nhiều kháng sinh sẽ khiến gây nên hiện tượng loạn khuẩn, các vi khuẩn có lợi bị tiêu diệt và tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển mạnh và gây viêm. Chính vì vậy, chỉ nên sử dụng thuốc kháng sinh khi cần thiết và có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng kháng sinh tránh gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm: Chữa trị bệnh viêm đại tràng bằng cây thuốc nam hiệu quả
6- Nguyên nhân bị viêm đại tràng do các bệnh lý viêm ruột
Hội chứng viêm ruột được chia thành 2 nhóm bệnh chính đó là viêm loét đại tràng và Crohn.
- Viêm loét đại tràng: Có thể dễ dàng nhận biết những triệu chứng cơ bản của bệnh viêm đại tràng thông qua biểu hiện đau bụng, đi ngoài kèm phân lẫn máu. Những dấu hiệu này thường được bắt đầu từ vị trí trực tràng trước và lan rộng ra các đoạn khác của đại tràng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
- Mắc bệnh Crohn: Có thể xuất hiện ở bất cứ bộ phận nào ở hệ tiêu hóa và đặc biệt là vùng đại tràng. Các triệu chứng của nó cũng đa dạng hơn qua các biểu hiện như tiêu chảy, biếng ăn, khó tiêu, viêm đường ống mật…
7 – Chất hóa học là thủ phạm gây viêm đại tràng
Hóa chất độc hại cũng chính là nguyên nhân phổ biến gây bệnh viêm đại tràng. Các loại hóa chất độc hại này có thể được tìm thấy trong các loại thức ăn, nước uống, không khí bên ngoài môi trường bị ảnh hưởng và thấm trực tiếp vào đại tràng và gây viêm. Việc sử dụng thuốc chống táo bón hoặc sử dụng bia rượu quá nhiều cũng chính là yếu tố gây tiếp xúc hóa chất trực tiếp vào đại tràng.
8 – Viêm đại tràng do thành phần lympho và collagen
Khi thành phần lympho và collagen phát triển ở số lượng lớn có thể gây ra hiện tượng viêm đại tràng vi thể. Các nhà nghiên cứu đã thống kê và chỉ ra, căn bệnh viêm đại tràng do thành phần lympho và collagen thường xuất hiện nhiều nhất ở phụ nữ giai đoạn trung niên. Tuy nhiên, hiện nay bệnh phổ biến ở tất cả đối tượng với các biểu hiện thường thấy như đi cầu phân lỏng, phân dính nhiều chất nhầy.
9- Viêm đại tràng vô căn
Bệnh viêm đại tràng cũng có thể tự bùng phát nhưng không rõ nguyên nhân thì được gọi là viêm đại tràng vô căn. Những người bình thường có nguy cơ mắc bệnh khi hệ thống miễn dịch suy giảm, stress hoặc do sức đề kháng suy yếu,… Dù ở bất cứ nguyên nhân nào thì bệnh viêm đại tràng cũng cần được phát hiện và điều trị đúng lúc.
10- Viêm đại tràng do mắc các bệnh lý xã hội
Căn bệnh AIDS, do Chlamydia, lậu herpes simplex virus có thể di căn và gây ảnh hưởng gián tiếp đến đại tràng. Ngoài ra, những bệnh nhân có tiền sử xạ trị ung thư vùng vú, vùng bụng, xương chậu cũng có nguy cơ mắc bệnh viêm đại tràng rất cao. Đây là một trong số những nguyên nhân gây bệnh viêm đại tràng thứ phát cần phải xác định ngay từ sớm.
11- Một số nguyên nhân khác có thể gây viêm đại tràng
Ngoài những nguyên nhân được nêu trên, bệnh viêm đại tràng cũng được xác định do một số yếu tố khác chẳng hạn như là:
- Thường xuyên sử dụng thuốc lá: Kích thích thành dạ dày hoạt động và làm cho vi khuẩn tự chống đối lẫn nhau. Tác nhân này có thể khiến cho viêm đại tràng phát triển ở chiều hướng nghiêm trọng hơn.
- Tuổi tác: Viêm đại tràng được phát hiện ở mọi độ tuổi khác nhau, song bệnh thường bắt đầu trước tuổi 35.
- Chủng tộc: Mặc dù không phân biệt đối tượng, chủng tộc nhưng trong một nghiên cứu mới đây cho thấy người Do Thái và một số sắc tộc khác có tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh viêm đại tràng cao nhất do chế độ sinh hoạt chưa đảm bảo.
- Gia đình có người thân mắc bệnh viêm đại tràng thì nguy cơ con cháu mắc bệnh cũng cao hơn so với thông thường do chế độ sinh hoạt, làm việc không phù hợp.
- Vị trí địa lý: Một số nghiên cứu còn tìm thấy, khả năng người thành thị mắc bệnh viêm đại tràng cao hơn do thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, nguồn dinh dưỡng cũng không đảm bảo.
Xem thêm bài viết liên quan:
Trên đây là một số nguyên nhân gây viêm đại tràng cơ bản nhất có thể giúp ích cho chúng ta trong việc phòng tránh. Để đảm bảo sức khỏe đường tiêu hóa tốt nhất, mỗi người nên tự ý thức trong việc ăn uống, nghỉ ngơi và làm việc phù hợp. Đừng quên thăm khám theo định kỳ để chắc chắn rằng hệ tiêu hóa của bạn đang khỏe mạnh.
Thu Huyền (Tổng hợp)
Ngày đăng: 26/09/2021 - Cập nhật lúc: 6:22 PM , 28/09/2021
