Đại tràng (ruột già) là một bộ phận rất quan trọng trong cơ thể, nhưng nhiều người khi được hỏi thậm chí còn không biết đại tràng là gì, nằm ở đâu và có những chức năng gì.
Cơ thể của chúng ta là một chỉnh thể và hoạt động nhờ vào sự kết hợp của các hệ cơ quan. Các hệ cơ quan lại được liên kết bởi các cơ quan thực hiện cùng một nhiệm vụ chung. Trong đó, đại tràng là một cơ quan của hệ tiêu hóa và nắm giữ một vai trò không thể thay thế. Việc trang bị cho mình những hiểu biết nhất định về đại tràng sẽ giúp bạn thêm hiểu về cấu tạo cơ thể mình, từ đó chủ động phòng các bệnh liên quan.
I/ Đại tràng là gì? Tìm hiểu cấu tạo của đại tràng
Đại tràng còn được gọi với cái tên rất dân dã là ruột già, đây là phần gần cuối của hệ tiêu hóa. Đại tràng nằm bao quanh lấy ruột non và có độ dài trung bình khoảng 1.5m. Tuy nhiên, chiều dài của nó còn tùy thuộc vào chiều cao và thể trạng của mỗi người mà chênh lệch đôi chút. Trên thế giới cũng đã ghi nhận một số trường hợp đặc biệt đại tràng dài hơn hoặc ngắn hơn mức bình thường đến vài chục cm. Vì vậy sẽ có người sở hữu đoạn ruột già dài đến 1m9, đó không phải là chuyện hiếm và cũng không phải là biểu hiện của bệnh tật.
Theo tài liệu từ bộ môn Giải phẫu học thì ruột già của chúng ta ngắn hơn ruột non những 4 lần, nhưng diện tích của ống ruột già lại to hơn rất nhiều để tạo nên sự cân bằng. Đại tràng được chia làm 3 phần chính: manh tràng, kết tràng và trực tràng. Mỗi phần lại có cấu tạo cụ thể như sau:
- Manh Tràng: Bộ phận này có hình dạng khá giống như một cái túi tròn, nằm ngay phía dưới khu vực hồi tràng đổ vào đại tràng. Phía đầu manh tràng được bịt kín và có một đoạn ngắn được gọi là ruột thừa. Ruột thừa có hình dạng như ngón tay cái với chiều dài khoảng 9cm và rộng từ 0,5-1cm.
- Kết Tràng: Kết tràng là thành phần chính của ruột già. Trong kết tràng lại được chia làm 4 phần nhỏ hơn đó là kết tràng lên, kết tràng ngang, kết tràng xuống và kết tràng xích-ma.
- Trực Tràng: Đây là phần ruột thẳng cuối cùng của đại tràng, tiếp theo là đại tràng sigma được nối với ống hậu môn. Trực tràng dài khoảng 15cm và là bộ phận có khả năng phình to.
II/ Chức năng của đại tràng
Đại tràng không nằm xếp chồng như ruột non mà uốn lượn thành một khung bao quanh ruột non, nên còn được gọi là khung đại tràng. Cơ quan này mỗi ngày đều thực hiện các chức năng cơ bản sau đây:
- Tiêu hóa: Tuy đây là chức năng của dạ dày nhưng để đảm bảo cho thức ăn đã được tiêu hóa hết, đại tràng sẽ thực hiện luôn công việc này. Hơn nữa, môi trường acid tại dạ dày có thể sẽ bỏ qua một số chất có lợi cho cơ thể (tuy không nhiều). Tại đây, đại tràng sẽ tập trung tiêu hóa một số chất xơ không hòa tan và vài thành phần đạm mỡ mà dạ dày không xử lí được.
- Hấp thụ chất dinh dưỡng: Không chỉ thực hiện chức năng tiêu hóa lần nữa, đại tràng còn có chức năng hấp thụ tiếp những chất dinh dưỡng vừa tiêu hóa được để đưa vào máu, cung cấp cho cơ thể. Dù là công việc này đã được ruột non làm trước đó, nhưng cũng sẽ có một số chất mà ruột non không tiêu hóa được.
- Hấp thụ nước, đóng khuôn chất bã: Không những hấp thụ chất dinh dưỡng, đại tràng còn thực hiện một nhiệm vụ vô cùng quan trọng, đó là hấp thụ nước. Quá trình này sẽ giúp cho thận nhận được nước ngay sau đó. Vì vậy nếu không may đại tràng của chúng ta gặp vấn đề thì nước sẽ ứ lại mà không được chuyển qua thận, gây nên tình trạng tiêu chảy và mất nước rất nguy hiểm. Bên cạnh đó, đại tràng sẽ thực hiện một chức năng mà không cơ quan nào có thể thay thế: đóng khuôn chất thải để thải ra ngoài cơ thể qua hậu môn.
- Hấp thu muối khoáng: Ngoài những chức năng trên, đại tràng còn có thể hấp thu muối khoáng cùng các nguyên tố khác để cung cấp cho cơ thể.
Từ những thông tin trên, ta có thể hiểu thêm rằng quan niệm đại tràng chỉ là nơi chứa chất bã là hoàn toàn sai kiến thức. Đại tràng cùng một lúc phải thực hiện nhiều chức năng như tiêu hóa, hấp thụ và đóng khuôn. Do đó, đây là một cơ quan rất quan trọng đối với sự sống của con người.
III/ Các dạng viêm đại tràng thường gặp nhất hiện nay
Chính vì nằm ở vị trí gần cuối đường tiêu hóa nên đại tràng thường xuyên phải làm việc với các chất bã của cơ thể, và cũng từ đó trở thành một trong những cơ quan dễ bị viêm nhiễm nhất. Trong số các bệnh lí liên quan đến đại tràng thì viêm đại tràng vẫn luôn là phổ biến nhất. Dưới đây là thông tin cơ bản về 3 dạng viêm đại tràng thường gặp nhất, bạn hãy chú ý tham khảo để phòng ngừa:
- Viêm đại tràng màng giả
Căn bệnh này có lẽ còn khá xa lạ so với nhiều người vì có người mắc phải nhưng không biết gọi tên nó. Viêm đại tràng màng giả là một bệnh nhiễm khuẩn ở bên trong đại tràng do vi khuẩn Clostridium difficile gây ra. Nguyên nhân chính gây ra bệnh là do người bệnh dùng nhiều thuốc kháng sinh trong thời gian dài, hoặc bị các chứng gây suy giảm hệ miễn dịch. Sở dĩ có từ “màng giả” ở đây là vì các vi khuẩn sau khi xâm nhập vào sẽ gây viêm ruột và tạo thành một lớp màng dính vào thành ruột. Lớp màng này nằm chồng lên niêm mạc đại tràng nên được gọi là màng giả. Bệnh xảy ra phổ biến ở người trong độ tuổi trưởng thành.
- Viêm loét đại tràng
Viêm loét đại tràng được hiểu là tình trạng viêm mãn tính của ruột già. đây là vấn đề thường gặp nhất trong các bệnh về đại tràng. Người bị viêm loét đại tràng sẽ phải đối mặt với các triệu chứng dễ thấy như: đau quặn bụng, tiêu chảy ra máu, nôn ói…Lúc này, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh trường hợp chuyển sang ung thư đại tràng. Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm đại tràng không được đặt dưới bất kì sự giới hạn nào.
- Viêm đại tràng co thắt
Còn được gọi là hội chứng ruột kích thích, đại tràng chức năng, rối loạn đại tràng chức năng. Biểu hiện đặc trưng của bệnh là cảm giác cứng bụng, đau và khi sờ vào bụng thì thấy những cục cứng nổi lên rồi tan dần ngay sau đó. Bệnh nhân cũng sẽ thường xuyên bị tiêu chảy hoặc táo bón xen kẽ, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
Như vậy, bài viết không những cho chúng ta biết đại tràng là gì, mà còn giải đáp tất cả những thông tin xoay quanh bộ phận quan trọng này. Nếu muốn an tâm hơn, bạn có thể khám đại tràng theo định kì 6 tháng để có thể phát hiện sớm các bệnh. Chúng tôi hy vọng sau khi đọc những dòng này, bạn sẽ ý thức hơn trong việc bảo vệ đại tràng.
Đỗ Minh.
→ Bạn cũng nên tham khảo thêm:
Ngày đăng: 30/09/2021 - Cập nhật lúc: 4:27 PM , 30/09/2021
